Słownictwo medyczne w praktyce | Medical Vocabulary in Practice

Podświetlanie tekstu z notatkami body { margin: 0; padding: 0; font-family: Arial, sans-serif; } .highlight { background-color: #cce7ff; /* Highlight color without notes */ position: relative; display: inline; } .highlight.with-note { background-color: #ffeb3b; /* Highlight color with notes */ } .note-box { position: absolute; background-color: #f9f9f9; color: #333; font-size: 14px; line-height: 1.6; padding: 10px 15px; border: 1px solid #ddd; border-radius: 5px; box-shadow: 0 2px 5px rgba(0, 0, 0, 0.2); max-width: 250px; z-index: 1000; white-space: normal; text-align: left; display: none; /* Hidden by default */ } .note-controls { position: absolute; top: -30px; right: -30px; display: flex; gap: 10px; z-index: 10; opacity: 0; pointer-events: none; transition: opacity 0.3s; } .note-controls.visible { opacity: 1; pointer-events: all; } .note-controls span { cursor: pointer; background-color: gray; color: white; padding: 5px 10px; border-radius: 5px; font-size: 16px; font-weight: bold; } .note-controls span:hover { background-color: darkgray; } document.addEventListener(“DOMContentLoaded”, () => { /** * Checks if an element is a header. */ const isHeaderElement = (node) => { while (node) { if (node.nodeType === 1 && node.tagName.match(/^H[1-5]$/)) { return true; } node = node.parentNode; } return false; }; /** * Checks if an element is inside a table cell. */ const isInsideTable = (node) => { while (node) { if (node.tagName === “TD” || node.tagName === “TH”) { return node; } node = node.parentNode; } return null; }; /** * Checks if an element belongs to the same list item. */ const isWithinSameListItem = (selection) => { if (selection.rangeCount === 0) return false; const range = selection.getRangeAt(0); const startContainer = range.startContainer; const endContainer = range.endContainer; const getClosestListItem = (node) => { while (node) { if (node.nodeType === 1 && node.tagName === “LI”) { return node; } node = node.parentNode; } return null; }; const startListItem = getClosestListItem(startContainer); const endListItem = getClosestListItem(endContainer); // Ensure selection is within the same list item return startListItem === endListItem; }; /** * Validates the selection. * Ensures the selection is within a single header, table cell, or list item. */ const isSelectionValid = (selection) => { if (selection.rangeCount === 0) return false; const range = selection.getRangeAt(0); const startContainer = range.startContainer; const endContainer = range.endContainer; const startInHeader = isHeaderElement(startContainer); const endInHeader = isHeaderElement(endContainer); // Block selection spanning headers if (startInHeader !== endInHeader) { return false; } const startCell = isInsideTable(startContainer); const endCell = isInsideTable(endContainer); // Block selection spanning table cells if (startCell && endCell && startCell !== endCell) { return false; } // Block selection spanning multiple list items if (!isWithinSameListItem(selection)) { return false; } return true; }; /** * Highlights the selected text. */ const wrapTextWithHighlight = (range) => { const fragment = range.extractContents(); const highlight = document.createElement(“span”); highlight.className = “highlight”; highlight.appendChild(fragment); range.insertNode(highlight); const noteControls = document.createElement(“div”); noteControls.className = “note-controls visible”; const editNote = document.createElement(“span”); editNote.textContent = “✎”; editNote.title = “Edit note”; noteControls.appendChild(editNote); const removeHighlight = document.createElement(“span”); removeHighlight.textContent = “x”; removeHighlight.title = “Remove highlight”; noteControls.appendChild(removeHighlight); highlight.style.position = “relative”; highlight.appendChild(noteControls); let noteBox = null; const updateNotePosition = () => { const rect = highlight.getBoundingClientRect(); if (noteBox) { noteBox.style.top = `${rect.height}px`; noteBox.style.left = `${rect.width / 2}px`; } }; const hideControlsAndNoteAfterDelay = () => { setTimeout(() => { noteControls.classList.remove(“visible”); if (noteBox) noteBox.style.display = “none”; }, 3000); }; // Show controls for 3 seconds after highlighting hideControlsAndNoteAfterDelay(); highlight.addEventListener(“click”, () => { noteControls.classList.add(“visible”); if (noteBox) noteBox.style.display = “block”; hideControlsAndNoteAfterDelay(); }); editNote.addEventListener(“click”, () => { const noteText = prompt(“Add or edit a note:”, noteBox?.textContent || “”); if (noteText) { if (!noteBox) { noteBox = document.createElement(“div”); noteBox.className = “note-box”; highlight.appendChild(noteBox); } noteBox.textContent = noteText; noteBox.style.display = “block”; highlight.classList.add(“with-note”); updateNotePosition(); hideControlsAndNoteAfterDelay(); } }); removeHighlight.addEventListener(“click”, () => { const parent = highlight.parentNode; while (highlight.firstChild) { parent.insertBefore(highlight.firstChild, highlight); } parent.removeChild(highlight); if (noteBox) noteBox.remove(); }); }; /** * Handles the mouseup event to validate and apply highlighting. */ document.body.addEventListener(“mouseup”, () => { const selection = window.getSelection(); if (selection.rangeCount > 0 && selection.toString().trim()) { if (!isSelectionValid(selection)) { alert(“Zaznaczenie musi być w obrębie jednego akapitu, komórki tabeli lub punktu listy!”); selection.removeAllRanges(); return; } const range = selection.getRangeAt(0); wrapTextWithHighlight(range); selection.removeAllRanges(); } }); });
Szacowany czas lekcji: 26 minut
.lesson-duration-container { background-color: #f0f4f8; /* Szarawe tło dopasowane do reszty strony */ padding: 8px 15px; /* Wewnętrzny odstęp */ border-radius: 8px; /* Zaokrąglone rogi */ font-family: ‘Roboto’, Arial, sans-serif; /* Czcionka Roboto, jeśli dostępna */ font-size: 16px; /* Rozmiar tekstu */ color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor tekstu */ display: inline-block; /* Wyświetlanie jako element blokowy */ margin-bottom: 20px; /* Odstęp na dole */ border: none; /* Bez obramowania */ } .lesson-duration-label { font-weight: 700; /* Pogrubienie dla etykiety */ color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor dla etykiety */ margin-right: 5px; /* Odstęp od wartości */ } .lesson-duration-value { color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor dla wartości */ font-weight: 700; /* Pogrubienie dla wartości */ }

Podstawowe terminy medyczne dotyczące układu pokarmowego

PolishEnglish
Układ pokarmowyDigestive system
PrzełykEsophagus
ŻołądekStomach
DwunastnicaDuodenum
Jelito cienkieSmall intestine
Jelito grubeLarge intestine
WątrobaLiver
TrzustkaPancreas
Woreczek żółciowyGallbladder
Jelito kręteIleum
OdbytnicaRectum
OdbytAnus
ŻółćBile
Enzymy trawienneDigestive enzymes
TrawienieDigestion
WzdęciaBloating
Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD)Gastroesophageal reflux disease (GERD)
Wrzód trawiennyPeptic ulcer
ZaparciaConstipation
BiegunkaDiarrhea
NiestrawnośćIndigestion (Dyspepsia)
Zespół jelita drażliwego (IBS)Irritable bowel syndrome (IBS)
Choroba Leśniowskiego-CrohnaCrohn’s disease
Wrzodziejące zapalenie jelita grubegoUlcerative colitis
Kamienie żółcioweGallstones
Marskość wątrobyLiver cirrhosis

Kluczowe objawy i schorzenia układu pokarmowego

PolishEnglish
Ból brzuchaAbdominal pain
WzdęciaBloating
ZgagaHeartburn
NudnościNausea
WymiotyVomiting
Krwawienie z przewodu pokarmowegoGastrointestinal bleeding
Zmiany w wypróżnieniachChanges in bowel movements
BiegunkaDiarrhea
ZaparciaConstipation
Refluks żołądkowo-przełykowyGastroesophageal reflux (GERD)
Krwawienie z odbytuRectal bleeding
Smoliste stolceBlack, tarry stools
Wymioty krwaweHematemesis (vomiting blood)
Spadek masy ciałaWeight loss
Wrzody żołądkaStomach ulcers
Kamienie żółcioweGallstones
Zapalenie trzustkiPancreatitis
Zespół jelita drażliwegoIrritable bowel syndrome (IBS)
Choroba Leśniowskiego-CrohnaCrohn’s disease
Wrzodziejące zapalenie jelita grubegoUlcerative colitis
Marskość wątrobyLiver cirrhosis

Narzędzia diagnostyczne i procedury dotyczące układu pokarmowego

PolishEnglish
EndoskopiaEndoscopy
KolonoskopiaColonoscopy
Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznejAbdominal ultrasound
GastroskopiaGastroscopy
Tomografia komputerowa jamy brzusznejAbdominal CT scan
Rezonans magnetyczny (MRI)Magnetic Resonance Imaging (MRI)
Biopsja wątrobyLiver biopsy
Test na krew utajoną w kaleFecal occult blood test (FOBT)
Badanie kałuStool analysis
Testy funkcji wątroby (LFT)Liver function tests (LFT)
Badanie poziomu amylazy i lipazyAmylase and lipase levels
Badanie pH przełykuEsophageal pH monitoring
Test oddechowy na obecność H. pyloriH. pylori breath test
CholecystektomiaCholecystectomy (gallbladder removal)

Czynniki ryzyka i styl życia związane z układem pokarmowym

PolishEnglish
Palenie tytoniuSmoking
Nadużywanie alkoholuAlcohol abuse
OtyłośćObesity
Dieta uboga w błonnikLow-fiber diet
Nadmierne spożycie tłuszczówHigh fat intake
StresStress
Siedzący tryb życiaSedentary lifestyle
Historia rodzinnych chorób układu pokarmowegoFamily history of gastrointestinal diseases
Częste stosowanie leków przeciwzapalnych (NSAIDs)Frequent use of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs)
Zakażenie Helicobacter pyloriHelicobacter pylori infection
Brak regularnych badań przesiewowychLack of regular screenings
Zmniejszone nawodnienieDehydration

Sposoby leczenia i postępowanie w chorobach układu pokarmowego

PolishEnglish
Zmiana dietyDietary modification
Leki przeciwwrzodoweAnti-ulcer medications
Inhibitory pompy protonowej (PPI)Proton pump inhibitors (PPIs)
AntybiotykiAntibiotics
Leki przeczyszczająceLaxatives
Leki przeciwbiegunkoweAntidiarrheal medications
Suplementacja błonnikaFiber supplements
ProbiotykiProbiotics
Leki przeciwzapalne (na choroby zapalne jelit)Anti-inflammatory drugs (for inflammatory bowel diseases)
Chirurgia żołądkaGastric surgery
Operacja usunięcia pęcherzyka żółciowegoGallbladder removal surgery
Leczenie marskości wątrobyLiver cirrhosis treatment
Rehabilitacja żywieniowaNutritional rehabilitation
Unikanie alkoholu i nikotynyAvoiding alcohol and nicotine
Leczenie refluksuGERD treatment

Rozbudowane Pytania o objawy pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać

PolishEnglish
Czy odczuwa Pan/Pani ból brzucha? Gdzie dokładnie jest zlokalizowany?Do you feel abdominal pain? Where exactly is it located?
Jak długo odczuwa Pan/Pani ten ból?How long have you had this pain?
Czy ból nasila się po jedzeniu? A może na czczo lub w nocy?Does the pain worsen after eating, when fasting, or at night?
Czy ból jest ostry, tępy, czy może skurczowy?Is the pain sharp, dull, or crampy?
Czy ma Pan/Pani zgagę lub kwaśne odbijanie?Do you experience heartburn or acid reflux?
Czy odczuwa Pan/Pani nudności? Jeśli tak, kiedy dokładnie się pojawiają?Do you feel nausea? If so, when does it occur?
Czy wymiotował(a) Pan/Pani? Jak często to się zdarza?Have you vomited? How often does it happen?
Czy zauważył(a) Pan/Pani zmiany w wypróżnieniach, jak częstotliwość lub konsystencja?Have you noticed changes in your bowel movements, such as frequency or consistency?
Czy kiedykolwiek widział(a) Pan/Pani krew w stolcu? A może stolec był czarny i smolisty?Have you ever seen blood in your stool, or was it black and tarry?
Czy odczuwa Pan/Pani wzdęcia lub nadmierne gazy?Do you experience bloating or excessive gas?
Czy miał(a) Pan/Pani trudności z przełykaniem jedzenia lub picia?Do you have difficulty swallowing food or liquids?
Czy zauważył(a) Pan/Pani nagły spadek wagi? Jeśli tak, to ile?Have you noticed sudden weight loss? If so, how much?
Czy odczuwa Pan/Pani zmęczenie lub osłabienie, które nie ustępuje po odpoczynku?Do you feel fatigue that doesn’t go away after resting?
Czy po zjedzeniu tłustych potraw odczuwa Pan/Pani ból lub dyskomfort?Do you feel pain or discomfort after eating fatty foods?
Czy często miewa Pan/Pani zgagę, odbijanie lub uczucie pełności po jedzeniu?Do you frequently experience heartburn, belching, or a feeling of fullness after eating?
Czy ból brzucha promieniuje do pleców lub innych części ciała?Does the abdominal pain radiate to your back or other parts of your body?
Czy wystąpiły u Pana/Pani dreszcze lub gorączka w połączeniu z bólami brzucha?Have you had chills or fever along with your abdominal pain?
Czy ma Pan/Pani niechęć do jedzenia lub całkowitą utratę apetytu?Do you feel aversion to food or a total loss of appetite?
Czy zauważył(a) Pan/Pani zmiany w wyglądzie języka, np. zaczerwienienie lub opuchliznę?Have you noticed any changes in the appearance of your tongue, such as redness or swelling?

Rozbudowane Pytania o historię medyczną pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać

PolishEnglish
Czy kiedykolwiek zdiagnozowano u Pana/Pani wrzody żołądka lub dwunastnicy? Jak były leczone?Have you ever been diagnosed with stomach or duodenal ulcers? How were they treated?
Czy miał(a) Pan/Pani refluks żołądkowo-przełykowy (GERD)? Jakie leczenie przyniosło ulgę?Have you had gastroesophageal reflux disease (GERD)? What treatment helped?
Czy kiedykolwiek zdiagnozowano u Pana/Pani choroby zapalne jelit, np. chorobę Leśniowskiego-Crohna?Have you been diagnosed with inflammatory bowel disease, such as Crohn’s disease?
Czy w rodzinie występowały przypadki raka jelita grubego, żołądka lub wątroby?Is there a family history of colon, stomach, or liver cancer?
Czy przeszedł/ przeszła Pan/Pani operacje układu pokarmowego? Jakie?Have you had any gastrointestinal surgeries? Which ones?
Czy kiedykolwiek zdiagnozowano u Pana/Pani kamienie żółciowe? Jakie leczenie zastosowano?Have you ever had gallstones? What treatment was provided?
Czy kiedykolwiek miał(a) Pan/Pani problemy z wątrobą, np. zapalenie wątroby? Jakie były objawy?Have you had liver problems, such as hepatitis? What were your symptoms?
Czy pali Pan/Pani papierosy? Jak długo? A co z alkoholem?Do you smoke? For how long? And what about alcohol?
Czy regularnie przyjmuje Pan/Pani leki, które mogą wpływać na żołądek? Jakie?Are you taking any medications that may affect your stomach? Which ones?
Czy cierpi Pan/Pani na alergie pokarmowe? Jakie są objawy?Do you have any food allergies? What are the symptoms?
Czy w rodzinie były inne choroby układu pokarmowego? Jakie?Is there a family history of other digestive diseases? What diseases?
Czy kiedykolwiek był(a) Pan/Pani hospitalizowany(a) z powodu problemów żołądkowo-jelitowych? Co było przyczyną?Have you ever been hospitalized for gastrointestinal issues? What was the reason?

Rozbudowane Pytania o diagnozę, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Co może być przyczyną mojego bólu brzucha? Mogę się obawiać, że to coś poważnego.What could be causing my abdominal pain? I might be worried it’s something serious.
Czy moje objawy mogą być związane z wrzodami żołądka? Jakie badania muszę wykonać, aby to potwierdzić?Could my symptoms be related to stomach ulcers? What tests do I need to confirm this?
Jakie badania muszę wykonać, aby potwierdzić diagnozę, np. gastroskopia?What tests do I need to confirm the diagnosis, such as an endoscopy?
Czy moje objawy mogą wskazywać na zespół jelita drażliwego (IBS)? Jakie są typowe objawy?Could my symptoms indicate irritable bowel syndrome (IBS)? What are the typical symptoms?
Czy refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) może być przyczyną mojej zgagi?Could gastroesophageal reflux (GERD) be the cause of my heartburn?
Jakie są powikłania związane z kamieniami żółciowymi? Czy mogę mieć zapalenie pęcherzyka żółciowego?What complications are associated with gallstones? Could I have gallbladder inflammation?
Czy mam ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, jeśli w rodzinie były przypadki raka?Am I at risk for colon cancer if there is a family history?
Jakie czynniki mogą zwiększać ryzyko wrzodów żołądka?What factors may increase the risk of stomach ulcers?
Jakie badania przesiewowe powinienem wykonywać, aby monitorować zdrowie układu pokarmowego?What screening tests should I undergo to monitor my digestive health?
Czy muszę wykonywać regularne badania wątroby, jeśli miałem problemy z nią? Jak często?Do I need regular liver function tests if I’ve had issues? How often should I have them?

Rozbudowane Pytania o leczenie, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Jakie są moje opcje leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD)? Czy muszę zmienić dietę?What are my treatment options for gastroesophageal reflux disease (GERD)? Do I need to change my diet?
Czy leki mogą pomóc w złagodzeniu objawów wrzodów żołądka? Jakie leki będą skuteczne?Can medications relieve my stomach ulcer symptoms? Which medications are effective?
Jakie są skutki uboczne inhibitorów pompy protonowej (PPI)? Czy są jakieś inne leki?What are the side effects of proton pump inhibitors (PPIs)? Are there any other medications?
Czy będę potrzebować operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego? Jakie są inne opcje?Will I need surgery to remove my gallbladder? What are the other options?
Jakie są alternatywy dla chirurgicznego leczenia kamieni żółciowych? Jakie są skutki uboczne?What are the alternatives to surgical treatment for gallstones? What are the side effects?
Jak mogę poprawić objawy zespołu jelita drażliwego (IBS)? Czy zmiany w diecie będą pomocne?How can I improve my irritable bowel syndrome (IBS) symptoms? Will dietary changes help?
Jakie są opcje leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna? Jakie są możliwe skutki?What are the treatment options for Crohn’s disease? What are the potential side effects?
Czy moje objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego wymagają operacji? Jakie są ryzyka związane z operacją?Will my ulcerative colitis symptoms require surgery? What are the risks associated with surgery?
Czy muszę unikać pewnych pokarmów, aby zapobiec pogorszeniu zdrowia układu pokarmowego?Do I need to avoid certain foods to prevent my digestive health from worsening?
Jakie zmiany w stylu życia, np. regularne ćwiczenia, mogą pomóc poprawić zdrowie mojego układu pokarmowego?What lifestyle changes, such as regular exercise, can help improve my digestive health?