Słownictwo medyczne w praktyce | Medical Vocabulary in Practice

Podświetlanie tekstu z notatkami body { margin: 0; padding: 0; font-family: Arial, sans-serif; } .highlight { background-color: #cce7ff; /* Highlight color without notes */ position: relative; display: inline; } .highlight.with-note { background-color: #ffeb3b; /* Highlight color with notes */ } .note-box { position: absolute; background-color: #f9f9f9; color: #333; font-size: 14px; line-height: 1.6; padding: 10px 15px; border: 1px solid #ddd; border-radius: 5px; box-shadow: 0 2px 5px rgba(0, 0, 0, 0.2); max-width: 250px; z-index: 1000; white-space: normal; text-align: left; display: none; /* Hidden by default */ } .note-controls { position: absolute; top: -30px; right: -30px; display: flex; gap: 10px; z-index: 10; opacity: 0; pointer-events: none; transition: opacity 0.3s; } .note-controls.visible { opacity: 1; pointer-events: all; } .note-controls span { cursor: pointer; background-color: gray; color: white; padding: 5px 10px; border-radius: 5px; font-size: 16px; font-weight: bold; } .note-controls span:hover { background-color: darkgray; } document.addEventListener(“DOMContentLoaded”, () => { /** * Checks if an element is a header. */ const isHeaderElement = (node) => { while (node) { if (node.nodeType === 1 && node.tagName.match(/^H[1-5]$/)) { return true; } node = node.parentNode; } return false; }; /** * Checks if an element is inside a table cell. */ const isInsideTable = (node) => { while (node) { if (node.tagName === “TD” || node.tagName === “TH”) { return node; } node = node.parentNode; } return null; }; /** * Checks if an element belongs to the same list item. */ const isWithinSameListItem = (selection) => { if (selection.rangeCount === 0) return false; const range = selection.getRangeAt(0); const startContainer = range.startContainer; const endContainer = range.endContainer; const getClosestListItem = (node) => { while (node) { if (node.nodeType === 1 && node.tagName === “LI”) { return node; } node = node.parentNode; } return null; }; const startListItem = getClosestListItem(startContainer); const endListItem = getClosestListItem(endContainer); // Ensure selection is within the same list item return startListItem === endListItem; }; /** * Validates the selection. * Ensures the selection is within a single header, table cell, or list item. */ const isSelectionValid = (selection) => { if (selection.rangeCount === 0) return false; const range = selection.getRangeAt(0); const startContainer = range.startContainer; const endContainer = range.endContainer; const startInHeader = isHeaderElement(startContainer); const endInHeader = isHeaderElement(endContainer); // Block selection spanning headers if (startInHeader !== endInHeader) { return false; } const startCell = isInsideTable(startContainer); const endCell = isInsideTable(endContainer); // Block selection spanning table cells if (startCell && endCell && startCell !== endCell) { return false; } // Block selection spanning multiple list items if (!isWithinSameListItem(selection)) { return false; } return true; }; /** * Highlights the selected text. */ const wrapTextWithHighlight = (range) => { const fragment = range.extractContents(); const highlight = document.createElement(“span”); highlight.className = “highlight”; highlight.appendChild(fragment); range.insertNode(highlight); const noteControls = document.createElement(“div”); noteControls.className = “note-controls visible”; const editNote = document.createElement(“span”); editNote.textContent = “✎”; editNote.title = “Edit note”; noteControls.appendChild(editNote); const removeHighlight = document.createElement(“span”); removeHighlight.textContent = “x”; removeHighlight.title = “Remove highlight”; noteControls.appendChild(removeHighlight); highlight.style.position = “relative”; highlight.appendChild(noteControls); let noteBox = null; const updateNotePosition = () => { const rect = highlight.getBoundingClientRect(); if (noteBox) { noteBox.style.top = `${rect.height}px`; noteBox.style.left = `${rect.width / 2}px`; } }; const hideControlsAndNoteAfterDelay = () => { setTimeout(() => { noteControls.classList.remove(“visible”); if (noteBox) noteBox.style.display = “none”; }, 3000); }; // Show controls for 3 seconds after highlighting hideControlsAndNoteAfterDelay(); highlight.addEventListener(“click”, () => { noteControls.classList.add(“visible”); if (noteBox) noteBox.style.display = “block”; hideControlsAndNoteAfterDelay(); }); editNote.addEventListener(“click”, () => { const noteText = prompt(“Add or edit a note:”, noteBox?.textContent || “”); if (noteText) { if (!noteBox) { noteBox = document.createElement(“div”); noteBox.className = “note-box”; highlight.appendChild(noteBox); } noteBox.textContent = noteText; noteBox.style.display = “block”; highlight.classList.add(“with-note”); updateNotePosition(); hideControlsAndNoteAfterDelay(); } }); removeHighlight.addEventListener(“click”, () => { const parent = highlight.parentNode; while (highlight.firstChild) { parent.insertBefore(highlight.firstChild, highlight); } parent.removeChild(highlight); if (noteBox) noteBox.remove(); }); }; /** * Handles the mouseup event to validate and apply highlighting. */ document.body.addEventListener(“mouseup”, () => { const selection = window.getSelection(); if (selection.rangeCount > 0 && selection.toString().trim()) { if (!isSelectionValid(selection)) { alert(“Zaznaczenie musi być w obrębie jednego akapitu, komórki tabeli lub punktu listy!”); selection.removeAllRanges(); return; } const range = selection.getRangeAt(0); wrapTextWithHighlight(range); selection.removeAllRanges(); } }); });
Szacowany czas lekcji: 24 minut
.lesson-duration-container { background-color: #f0f4f8; /* Szarawe tło dopasowane do reszty strony */ padding: 8px 15px; /* Wewnętrzny odstęp */ border-radius: 8px; /* Zaokrąglone rogi */ font-family: ‘Roboto’, Arial, sans-serif; /* Czcionka Roboto, jeśli dostępna */ font-size: 16px; /* Rozmiar tekstu */ color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor tekstu */ display: inline-block; /* Wyświetlanie jako element blokowy */ margin-bottom: 20px; /* Odstęp na dole */ border: none; /* Bez obramowania */ } .lesson-duration-label { font-weight: 700; /* Pogrubienie dla etykiety */ color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor dla etykiety */ margin-right: 5px; /* Odstęp od wartości */ } .lesson-duration-value { color: #6c757d; /* Ciemny szary kolor dla wartości */ font-weight: 700; /* Pogrubienie dla wartości */ }

Podstawowe terminy medyczne

PolishEnglish
Naczynia krwionośneBlood vessels
TętniceArteries
ŻyłyVeins
Naczynia włosowateCapillaries
AortaAorta
Żyła głównaVena cava
Naczynia obwodowePeripheral vessels
Krążenie krwiBlood circulation
Tętnice wieńcoweCoronary arteries
Tętnice szyjneCarotid arteries
Żyły płucnePulmonary veins
Tętnice płucnePulmonary arteries
Zastawki żylneVenous valves
Śródbłonek naczyńEndothelium
Opór naczyniowyVascular resistance
Przepływ krwiBlood flow
TętnoPulse
Ciśnienie krwiBlood pressure
ZatoryEmboli (plural of embolus)
ZakrzepyThrombi (plural of thrombus)
Układ limfatycznyLymphatic system
Tętnice obwodowePeripheral arteries
Żyły kończynLimb veins
ArteriolaArteriole
WenulaVenule
MikrokrążenieMicrocirculation
HipotensjaHypotension
NadciśnienieHypertension

Kluczowe objawy i schorzenia

PolishEnglish
Ból kończynLimb pain
Chromanie przestankoweIntermittent claudication
Obrzęk nógLeg swelling (edema)
Ból nóg przy chodzeniuLeg pain during walking
Zimne kończynyCold extremities
Bladość skóryPallor of the skin
Sine zabarwienie skóryCyanosis of the skin
Owrzodzenia nógLeg ulcers
ŻylakiVaricose veins
Ból w łydkachCalf pain
Drętwienie nógLeg numbness
Skurcze mięśniowe w nogachMuscle cramps in legs
Powiększone żyłyEnlarged veins
Pojawienie się siniakówEasy bruising
Uczucie ciężkości nógHeaviness in legs
Ograniczona ruchomość kończynLimited mobility in limbs
Zmniejszona wydolność kończynReduced limb performance
Uczucie pieczenia w nogachBurning sensation in the legs
Zakrzepica żył głębokichDeep vein thrombosis (DVT)
Zatorowość płucnaPulmonary embolism
MiażdżycaAtherosclerosis
Choroba tętnic obwodowychPeripheral artery disease (PAD)
Zespół RaynaudaRaynaud’s disease
TętniakAneurysm
Przewlekła niewydolność żylnaChronic venous insufficiency
Zespół żyły głównej dolnejInferior vena cava syndrome
Zespół stopy cukrzycowejDiabetic foot syndrome

Narzędzia diagnostyczne i procedury

PolishEnglish
Ultrasonografia dopplerowskaDoppler ultrasound
AngiografiaAngiography
Angiografia tomografii komputerowej (CTA)CT angiography (CTA)
Rezonans magnetyczny naczyń (MRA)Magnetic resonance angiography (MRA)
FlebografiaPhlebography
Badanie D-dimerówD-dimer test
Przepływ krwi w kończynachPeripheral blood flow measurement
Test kostka-ramię (ABI)Ankle-brachial index (ABI)
Cewnikowanie naczyńVascular catheterization
USG żył głębokichDeep vein ultrasound
Pomiar ciśnienia w naczyniachVascular pressure measurement
Oznaczenie poziomu cholesteroluCholesterol level testing
EndarterektomiaEndarterectomy
Test wysiłkowyStress test

Czynniki ryzyka i styl życia

PolishEnglish
Palenie tytoniuSmoking
Wysoki poziom cholesteroluHigh cholesterol
OtyłośćObesity
Siedzący tryb życiaSedentary lifestyle
CukrzycaDiabetes
Nadciśnienie tętniczeHypertension
Choroby sercowo-naczyniowe w rodzinieFamily history of cardiovascular diseases
Niewłaściwa dietaPoor diet
Przewlekły stresChronic stress
Niska aktywność fizycznaLack of physical activity
Spożycie alkoholuAlcohol consumption
Długotrwałe siedzenie lub stanieProlonged sitting or standing
WiekAge
Zwiększona lepkość krwiIncreased blood viscosity
Choroby układu odpornościowegoAutoimmune diseases

Sposoby leczenia i postępowanie

PolishEnglish
Leki przeciwzakrzepoweAnticoagulants
Leki przeciwpłytkoweAntiplatelet drugs
StatynyStatins
Leki rozszerzające naczyniaVasodilators
Terapia uciskowa (kompresjoterapia)Compression therapy
Chirurgia naczyniowaVascular surgery
EndarterektomiaEndarterectomy
SkleroterapiaSclerotherapy
AngioplastykaAngioplasty
Leczenie żylakówVaricose vein treatment
Przeszczepienie naczyńVascular grafting
KinezyterapiaKinesiotherapy
Stosowanie opatrunków na owrzodzeniaUse of dressings for ulcers
Modyfikacja stylu życiaLifestyle modification
Dieta niskocholesterolowaLow cholesterol diet
Rzucenie paleniaSmoking cessation
v

Pytania o objawy pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać

PolishEnglish
Czy odczuwa Pan/Pani ból nóg podczas chodzenia?Do you feel leg pain when walking?
Czy ból ustępuje w spoczynku?Does the pain go away when resting?
Jak długo odczuwa Pan/Pani ten ból?How long have you had this pain?
Czy odczuwa Pan/Pani ból w łydkach po chodzeniu na krótkie odległości?Do you feel calf pain after walking short distances?
Czy ból nóg pojawia się tylko podczas wysiłku, czy także w spoczynku?Does the leg pain occur only during activity, or also at rest?
Czy ma Pan/Pani obrzęki nóg lub stóp?Do you have swelling in your legs or feet?
Czy obrzęki nasilają się pod koniec dnia?Does the swelling worsen by the end of the day?
Czy odczuwa Pan/Pani zimno w kończynach?Do you feel cold in your extremities?
Czy zimno w nogach nasila się w nocy?Does the coldness in your legs worsen at night?
Czy zauważył(a) Pan/Pani zmiany w kolorze skóry na nogach?Have you noticed any color changes in your legs?
Czy skóra na nogach staje się biała lub sina po podniesieniu nóg?Does the skin on your legs turn pale or blue when you elevate them?
Czy pojawiają się owrzodzenia na nogach?Do you have any leg ulcers?
Czy owrzodzenia są bolesne lub powoli się goją?Are the ulcers painful or slow to heal?
Czy odczuwa Pan/Pani skurcze mięśni w nogach?Do you experience muscle cramps in your legs?
Czy skurcze nasilają się w nocy?Do the cramps worsen at night?
Czy ma Pan/Pani trudności z poruszaniem kończynami?Do you have difficulty moving your limbs?
Czy odczuwa Pan/Pani uczucie ciężkości nóg, zwłaszcza po dłuższym staniu?Do you feel heaviness in your legs, especially after standing for a long time?
Czy pojawiają się u Pana/Pani siniaki bez urazu?Do you bruise easily without injury?
Czy odczuwa Pan/Pani ból nóg w nocy?Do you feel leg pain at night?
Czy zauważył(a) Pan/Pani powiększone żyły na nogach?Have you noticed enlarged veins in your legs?
Czy żyły na nogach są bolesne lub twarde w dotyku?Are the veins in your legs painful or hard to the touch?
Czy zauważył(a) Pan/Pani, że jedna noga jest bardziej opuchnięta lub obolała niż druga?Have you noticed that one leg is more swollen or painful than the other?

Pytania o historię medyczną pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać

PolishEnglish
Czy ma Pan/Pani historię zakrzepów krwi?Do you have a history of blood clots?
Czy kiedykolwiek zdiagnozowano u Pana/Pani zakrzepicę żył głębokich?Have you ever been diagnosed with deep vein thrombosis?
Czy kiedykolwiek miał(a) Pan/Pani żylaki?Have you ever had varicose veins?
Czy w rodzinie występowały choroby naczyniowe?Is there a family history of vascular disease?
Czy w rodzinie występowały przypadki zakrzepicy lub zatorowości płucnej?Is there a family history of thrombosis or pulmonary embolism?
Czy palił(a) Pan/Pani papierosy?Have you ever smoked?
Jak długo Pan/Pani palił(a) i ile papierosów dziennie?How long did you smoke, and how many cigarettes per day?
Czy ma Pan/Pani nadciśnienie tętnicze?Do you have high blood pressure?
Czy przyjmuje Pan/Pani leki na nadciśnienie?Are you taking medications for high blood pressure?
Czy zdiagnozowano u Pana/Pani miażdżycę?Have you been diagnosed with atherosclerosis?
Czy kiedykolwiek był(a) Pan/Pani leczony(a) na żylaki?Have you ever been treated for varicose veins?
Czy miał(a) Pan/Pani w przeszłości zator płucny?Have you ever had a pulmonary embolism?
Czy zdiagnozowano u Pana/Pani chorobę tętnic obwodowych?Have you been diagnosed with peripheral artery disease?
Czy był(a) Pan/Pani narażony(a) na długotrwałe siedzenie lub stanie (np. w pracy)?Have you been exposed to prolonged sitting or standing (e.g., at work)?
Czy w przeszłości przeszedł(ęła) Pan/Pani zabiegi chirurgiczne na naczyniach?Have you ever had vascular surgery?
Czy kiedykolwiek stosował(a) Pan/Pani kompresję uciskową w celu leczenia żylaków?Have you ever used compression therapy for varicose veins?

Pytania o diagnozę, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Co powoduje moje problemy z naczyniami?What is causing my vascular problems?
Czy moje żylaki mogą się pogorszyć?Can my varicose veins get worse?
Jakie badania muszę wykonać, aby potwierdzić diagnozę?What tests do I need to confirm the diagnosis?
Czy moje objawy są związane z miażdżycą?Are my symptoms related to atherosclerosis?
Jakie ryzyko niosą badania, które muszę przejść (np. angiografia, USG)?What are the risks of the tests I need to undergo (e.g., angiography, ultrasound)?
Czy moje problemy z naczyniami mogą być dziedziczne?Could my vascular problems be hereditary?
Jakie są możliwe powikłania związane z zakrzepicą?What are the possible complications of thrombosis?
Czy zator płucny jest stanem zagrożenia życia?Is a pulmonary embolism life-threatening?
Jakie jest ryzyko nawrotu zakrzepicy?What is the risk of thrombosis recurrence?
Czy istnieje możliwość zapobiegania zakrzepicy w przyszłości?Is there a way to prevent thrombosis in the future?
Jakie objawy powinienem/powinnam obserwować, aby natychmiast zgłosić się do lekarza?What symptoms should I watch for to seek immediate medical attention?
Jak szybko muszę rozpocząć leczenie?How quickly do I need to start treatment?
Czy mogę samodzielnie monitorować stan moich naczyń?Can I monitor my vascular health at home?

Pytania o leczenie, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Jakie są moje opcje leczenia?What are my treatment options?
Czy będę potrzebować leków przeciwzakrzepowych?Will I need anticoagulants?
Jakie są skutki uboczne leczenia przeciwzakrzepowego?What are the side effects of anticoagulant therapy?
Jak długo będę musiał(a) przyjmować leki przeciwzakrzepowe?How long will I need to take anticoagulants?
Czy operacja będzie konieczna?Will surgery be necessary?
Jakie rodzaje operacji mogą być rozważane w moim przypadku?What types of surgery might be considered in my case?
Czy leczenie może poprawić krążenie w nogach?Can treatment improve circulation in my legs?
Czy skleroterapia jest dla mnie odpowiednia?Is sclerotherapy right for me?
Jakie są alternatywne opcje leczenia żylaków?What are the alternative options for treating varicose veins?
Jak długo będę musiał(a) stosować terapię uciskową?How long will I need compression therapy?
Czy istnieją skuteczne niechirurgiczne metody leczenia żylaków?Are there effective non-surgical treatments for varicose veins?
Jakie zmiany w stylu życia mogą pomóc poprawić moje krążenie?What lifestyle changes can help improve my circulation?
Czy mogę prowadzić normalne życie z chorobą naczyniową?Can I lead a normal life with vascular disease?
Czy mogę nadal wykonywać ćwiczenia fizyczne?Can I continue physical exercise?
Czy mogę uniknąć operacji naczyń krwionośnych?Can I avoid vascular surgery?
Czy będę musiał(a) przychodzić na regularne kontrole po leczeniu?Will I need regular follow-up visits after treatment?
Jak będziemy monitorować postępy w leczeniu?How will we monitor my progress during treatment?