Słownictwo medyczne w praktyce | Medical Vocabulary in Practice

Podstawowe terminy medyczne

PolishEnglish
SerceHeart
Ciśnienie krwiBlood pressure
PulsPulse
TętnoHeart rate
KardiologCardiologist
Naczynie krwionośneBlood vessel
ŻyłaVein
TętnicaArtery
CholesterolCholesterol
Profil lipidowyLipid profile
TriglicerydyTriglycerides
PrzerostHypertrophy
Ciśnienie skurczoweSystolic pressure
Ciśnienie rozkurczoweDiastolic pressure
AngiografiaAngiography
Angioplastyka balonowaBalloon angioplasty
Stent wieńcowyCoronary stent
Lek przeciwzakrzepowyAnticoagulant
Beta-blokerBeta-blocker
Bloker kanału wapniowegoCalcium channel blocker
Lek przeciwpłytkowyAntiplatelet agent
DiuretykDiuretic
Zaburzenie równowagi elektrolitowejElectrolyte imbalance
Tony sercaHeart sounds
Płyn w osierdziuPericardial effusion
Krążenie płucnePulmonary circulation
Krążenie ogólneSystemic circulation
Przerost lewej komoryLeft ventricular hypertrophy
Przerost prawej komoryRight ventricular hypertrophy
Rzut sercaCardiac output
Frakcja wyrzutowaEjection fraction
NiedokrwienieIschemia
Enzymy sercoweCardiac enzymes
TroponinaTroponin
Kinaza kreatynowa (CK)Creatine kinase (CK)
Zwężenie zastawki aortalnejAortic stenosis
Niedomykalność zastawki mitralnejMitral regurgitation
Zakrzepica tętnic wieńcowychCoronary thrombosis
KardiowersjaCardioversion
Ablacja (serca)Ablation (cardiac)

Kluczowe objawy i schorzenia

PolishEnglish
Zawał serca (Zawał mięśnia sercowego)Heart attack (Myocardial infarction)
Ból w klatce piersiowejChest pain
DusznośćShortness of breath
Kołatanie sercaPalpitations
ZmęczenieFatigue
OmdlenieSyncope
Zawroty głowyDizziness
NadciśnienieHypertension
NiedociśnienieHypotension
Choroba niedokrwienna serca (ChNS)Coronary artery disease (CAD)
MiażdżycaAtherosclerosis
Dławica piersiowaAngina (Angina pectoris)
Niewydolność sercaCongestive heart failure (CHF)
ArytmiaArrhythmia
TachykardiaTachycardia
BradykardiaBradycardia
Nagłe zatrzymanie krążeniaCardiac arrest
Zapalenie osierdziaPericarditis
Zapalenie wsierdziaEndocarditis
Choroba zastawek sercaHeart valve disease
Udar mózguStroke (Cerebrovascular accident)
Migotanie (przedsionków/komór)Fibrillation (Atrial/Ventricular)
ObrzękEdema (swelling)
Obrzęk obwodowyPeripheral edema
Obrzęk nógSwelling of the legs
SinicaCyanosis
Przepełnienie żył szyjnychJugular venous distention (JVD)
Nieregularne bicie sercaIrregular heartbeat
NudnościNausea
Pocenie sięSweating
Utrata przytomnościLoss of consciousness
OsłabienieWeakness
Zator płucnyPulmonary embolism
Szmer sercowyHeart murmur
Chromanie przestankoweClaudication
OrthopnoeOrthopnea

Narzędzia diagnostyczne i procedury

PolishEnglish
Badanie fizykalnePhysical examination
Badanie krwiBlood test
Elektrokardiogram (EKG)Electrocardiogram (ECG/EKG)
EchokardiogramEchocardiogram
Test wysiłkowyStress test (Exercise test)
HolterHolter monitor
Monitorowanie ciśnienia krwiBlood pressure monitoring
PulsoksymetriaPulse oximetry
RTG klatki piersiowejChest X-ray
KoronarografiaCoronary angiography
Cewnikowanie sercaCardiac catheterization
Rezonans magnetyczny serca (MRI)Cardiac MRI
Tomografia komputerowa tętnic wieńcowych (CTCA)CT coronary angiogram (CTCA)
Ultrasonografia dopplerowskaDoppler ultrasound

Czynniki ryzyka i styl życia

PolishEnglish
PalenieSmoking
OtyłośćObesity
NadciśnienieHigh blood pressure (Hypertension)
Wysoki poziom cholesteroluHigh cholesterol
Siedzący tryb życiaSedentary lifestyle
Niezdrowa dietaUnhealthy diet
Historia chorób serca w rodzinieFamily history of heart disease
CukrzycaDiabetes
StresStress
Brak aktywności fizycznejLack of physical activity
Spożycie alkoholuAlcohol consumption
Wysoki poziom trójglicerydówHigh triglycerides
Bezdech sennySleep apnea
Wiek (zaawansowany wiek)Age (advanced age)
Płeć (ryzyko mężczyzn)Gender (male risk)
Dieta bogata w tłuszcze nasyconePoor diet high in saturated fats
Przewlekły stresChronic stress

Sposoby leczenia i postępowanie

PolishEnglish
Zmiana stylu życiaLifestyle changes
Modyfikacja dietyDiet modification
Aktywność fizycznaPhysical activity
Rzucenie paleniaSmoking cessation
Kontrola masy ciałaWeight management
Kontrola ciśnienia krwiBlood pressure control
LekiMedications
Leki przeciwnadciśnienioweAntihypertensives
Beta-blokeryBeta-blockers
Inhibitory ACEACE inhibitors
StatynyStatins
Leki przeciwpłytkoweAntiplatelet drugs
Leki przeciwzakrzepoweAnticoagulants
DiuretykiDiuretics
Blokery kanału wapniowegoCalcium channel blockers
NitroglicerynaNitroglycerin
Rehabilitacja kardiologicznaCardiac rehabilitation
Wszczepienie rozrusznika sercaPacemaker implantation
Wszczepienie stentu wieńcowegoCoronary stent placement
AngioplastykaAngioplasty
Pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG)Coronary artery bypass surgery (CABG)
DefibrylacjaDefibrillation
KardiowersjaCardioversion
Przeszczep sercaHeart transplant
Wszczepialny kardiowerter-defibrylator (ICD)Implantable cardioverter-defibrillator (ICD)
Urządzenie wspomagające lewą komorę (LVAD)Left ventricular assist device (LVAD)
Terapia ablacyjnaAblation therapy
Operacja wymiany zastawkiValve replacement surgery

Pytania o objawy pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać 

PolishEnglish
Czy odczuwa Pan/Pani ból w klatce piersiowej?Do you experience chest pain?
Jak długo odczuwa Pan/Pani duszność?How long have you had shortness of breath?
Czy ból w klatce piersiowej promieniuje do ramion lub szczęki?Does the chest pain radiate to your arms or jaw?
Czy czuje Pan/Pani, że serce przyspiesza lub ma nierówne bicie?Do you feel your heart racing or skipping beats?
Czy zauważył(a) Pan/Pani obrzęk nóg lub stóp?Have you noticed any swelling in your legs or feet?
Czy odczuwa Pan/Pani zawroty głowy lub oszołomienie?Do you feel dizzy or lightheaded?
Czy ostatnio Pan/Pani zemdlał(a)?Have you fainted recently?
Czy ma Pan/Pani duszności podczas leżenia?Do you experience shortness of breath when lying down?
Jak często odczuwa Pan/Pani zmęczenie lub osłabienie?How often do you feel fatigued or weak?
Czy budzi się Pan/Pani w nocy z uczuciem braku tchu?Do you wake up at night feeling short of breath?
Czy zauważył(a) Pan/Pani kołatanie lub nieregularne bicie serca?Have you noticed any palpitations or irregular heartbeats?
Czy odczuwa Pan/Pani ból w klatce piersiowej podczas wysiłku fizycznego?Do you have chest pain during physical activity?
Czy ból zmniejsza się lub nasila w spoczynku?Does the pain improve or worsen when resting?
Czy odczuwa Pan/Pani nadmierne pocenie się?Do you experience excessive sweating?
Czy ostatnio odczuwa Pan/Pani niezwykłe zmęczenie lub osłabienie?Have you been feeling unusually tired or weak lately?
Czy czuje Pan/Pani nudności lub czy Pan/Pani wymiotował(a)?Do you feel nauseous or have you vomited?
Czy odczuwa Pan/Pani ucisk lub napięcie w klatce piersiowej?Do you feel pressure or tightness in your chest?

Pytania o historię medyczną pacjenta, które każdy lekarz powinien umieć zadać

PolishEnglish
Czy w rodzinie występowały choroby serca?Do you have a family history of heart disease?
Czy kiedykolwiek zdiagnozowano u Pana/Pani nadciśnienie?Have you ever been diagnosed with high blood pressure?
Czy miał(a) Pan/Pani kiedykolwiek wysoki poziom cholesterolu?Have you ever had high cholesterol levels?
Czy miał(a) Pan/Pani zawał serca lub udar mózgu?Have you ever had a heart attack or stroke?
Czy ma Pan/Pani historię arytmii (nieregularnego bicia serca)?Do you have a history of arrhythmias (irregular heartbeats)?
Czy zdiagnozowano u Pana/Pani cukrzycę?Have you ever been diagnosed with diabetes?
Czy kiedykolwiek stwierdzono u Pana/Pani problemy z zastawkami serca?Do you have any history of heart valve problems?
Czy przeszedł(ęła) Pan/Pani jakieś operacje lub zabiegi na sercu?Have you undergone any heart surgeries or procedures?
Czy obecnie przyjmuje Pan/Pani jakieś leki na serce?Are you currently taking any medications for your heart?
Czy kiedykolwiek powiedziano Panu/Pani, że ma Pan/Pani szmer sercowy?Have you ever been told you have a heart murmur?
Czy miał(a) Pan/Pani historię bólu w klatce piersiowej lub dławicy piersiowej?Do you have a history of chest pain or angina?
Czy kiedykolwiek miał(a) Pan/Pani badania serca, takie jak EKG lub echokardiogram?Have you ever had any heart-related tests, such as an ECG or echocardiogram?
Czy kiedykolwiek palił(a) Pan/Pani papierosy lub używał(a) wyrobów tytoniowych?Have you ever smoked or used tobacco products?
Czy w przeszłości spożywał(a) Pan/Pani nadmierne ilości alkoholu?Do you have a history of excessive alcohol consumption?
Czy ma Pan/Pani historię otyłości lub znaczących zmian masy ciała?Do you have any history of obesity or significant weight changes?
Czy zdiagnozowano u Pana/Pani inne przewlekłe choroby (np. choroby nerek, płuc)?Have you been diagnosed with any other chronic conditions (e.g., kidney disease, lung disease)?
Czy kiedykolwiek odczuwał(a) Pan/Pani ból nóg lub obrzęk związany z problemami sercowymi?Have you ever experienced leg pain or swelling related to heart problems?
Czy ostatnio przeżył(a) Pan/Pani znaczący stres lub traumę?Have you had any recent significant stress or trauma in your life?
Czy ma Pan/Pani znane alergie na leki lub pokarmy?Do you have any known allergies to medications or foods?

Pytania o diagnozę, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Co powoduje mój ból w klatce piersiowej?What is causing my chest pain?
Czy moje schorzenie zagraża życiu?Is my condition life-threatening?
Czy potrzebuję dodatkowych badań, aby potwierdzić diagnozę?Do I need further tests to confirm the diagnosis?
Jakiego rodzaju problem z sercem mam?What type of heart problem do I have?
Jak poważne jest moje schorzenie?How serious is my condition?
Czy moje schorzenie można leczyć wyłącznie lekami?Can my condition be treated with medications alone?
Czy będę potrzebować operacji?Will I need surgery?
Jaka jest prognoza dla mojego schorzenia?What is the prognosis for my condition?
Czy jest to schorzenie przewlekłe?Is this a chronic condition?
Jak moje schorzenie wpłynie na moje codzienne życie?How will my condition affect my daily life?
Czy mój problem z sercem może się pogorszyć z czasem?Can my heart problem get worse over time?
Czy powinienem/ powinnam wprowadzić zmiany w stylu życia?Are there lifestyle changes I should make?
Jakie mogą być możliwe powikłania mojego schorzenia?What are the possible complications of my diagnosis?
Jak szybko muszę rozpocząć leczenie?How quickly do I need to start treatment?
Jak zostanie ustalony mój plan leczenia?How will my treatment plan be determined?
Czy będę musiał(a) brać leki do końca życia?Will I need to take medication for the rest of my life?
Jakie są ryzyka i korzyści związane z leczeniem?What are the risks and benefits of the treatment?
Czy moje schorzenie można wyleczyć, czy tylko kontrolować?Can my condition be cured, or is it manageable?
Czy powinienem/ powinnam zasięgnąć drugiej opinii?Should I seek a second opinion?
Jak często będę musiał(a) przychodzić na wizyty kontrolne?How often will I need follow-up appointments?
Czy są dostępne jakieś alternatywne metody leczenia?Are there any alternative treatments available?

Pytania o leczenie, które pacjenci często zadają

PolishEnglish
Jakie są moje opcje leczenia?What are my treatment options?
Jak długo będę musiał(a) brać przepisane leki?How long will I need to take the prescribed medication?
Czy są jakieś skutki uboczne tego leczenia?Are there any side effects of this treatment?
Co się stanie, jeśli pominę dawkę leku?What happens if I miss a dose of my medication?
Czy będę potrzebować operacji, czy można kontrolować moje schorzenie lekami?Will I need surgery, or can my condition be managed with medication?
Jak skuteczne jest to leczenie dla mojego schorzenia?How effective is this treatment for my condition?
Czy będę musiał(a) przyjmować te leki do końca życia?Will I need to take these medications for the rest of my life?
Czy mogę przestać brać leki, jeśli poczuję się lepiej?Can I stop taking my medication if I feel better?
Jak będziemy monitorować mój postęp w trakcie leczenia?How will we monitor my progress during treatment?
Czy powinienem/ powinnam wprowadzić zmiany w stylu życia w ramach leczenia?Are there any lifestyle changes I need to make alongside my treatment?
Co powinienem/ powinnam zrobić, jeśli wystąpią skutki uboczne?What should I do if I experience side effects?
Czy będę potrzebować regularnych wizyt kontrolnych?Will I need regular follow-up appointments?
Jak długo potrwa, zanim zobaczę poprawę po tym leczeniu?How long will it take to see improvement with this treatment?
Czy są jakieś alternatywy dla zalecanego leczenia?Are there any alternatives to the recommended treatment?
Jakie są ryzyka i korzyści związane z leczeniem?What are the risks and benefits of the treatment?
Czy leczenie wyleczy moje schorzenie, czy tylko złagodzi jego objawy?Will this treatment cure my condition or just manage the symptoms?
Czy mogę kontynuować normalne aktywności podczas leczenia?Can I continue with my normal activities during treatment?
Czy podczas leczenia są jakieś ograniczenia dietetyczne?Are there any dietary restrictions during treatment?
Jak leczenie wpłynie na jakość mojego życia?How will this treatment affect my quality of life?
Czy istnieje ryzyko, że moje schorzenie się pogorszy mimo leczenia?Is there a chance my condition will worsen even with treatment?
Ile będzie kosztowało leczenie i czy jest ono objęte ubezpieczeniem?How much will the treatment cost, and is it covered by insurance?